Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), 2024 yılı ikinci çeyrek sektör değerlendirmesini açıkladı. Sektör temsilcilerinin katıldığı anket çalışmasının sonuçlarına göre, otomotiv satış sonrası pazarındaki durgunluk devam ediyor.
Maliyetler ve nakit akışı sorunu büyüyor
Hem yurt içi satışlar hem de ihracatta geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre düşüş yaşandı. Sektör temsilcileri, gelecek çeyreklerde toparlanma beklentisi içinde olsalar da maliyet baskısı ve nakit akışı problemleri sektör üzerindeki baskıyı sürdürüyor.
Anket sonuçlarına göre yurt içi satışlar 2023 yılının aynı dönemine kıyasla dolar bazında yüzde 2,67 oranında geriledi. Dağıtıcı üyelerin satışlarında dolar bazında yüzde 3,11 artış görülürken, üretici üyelerde yüzde 11,96 gibi ciddi bir düşüş yaşandı. Sektör temsilcileri, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde ise toparlanma bekliyor ve yurt içi satışlarda dolar bazında yüzde 2,5 oranında bir artış öngörüyor.
Sektördeki durgunluğa rağmen istihdamda görece olumlu bir tablo var. Ankete katılan üyelerin yüzde 31,7’si 2024 yılının ilk çeyreğine göre istihdamını artırdığını belirtirken, yüzde 48,3’ü ise istihdamını koruduğunu ifade etti.
İstihdamını azaltan üyelerin oranı ise yalnızca yüzde 20 seviyesinde kaldı. Sektör temsilcileri, 2024 ikinci çeyreğinde karşılaştıkları en büyük problemin yüzde 78,3 ile maliyetlerdeki aşırı artış olduğunu belirtti. İkinci sırada ise yüzde 61,7 ile nakit akışında yaşanan problemler yer aldı.
Bu iki önemli sorunun yanı sıra iş ve ciro kaybı (yüzde 48,3), kargo maliyeti ile teslimat problemleri (yüzde 40) ve istihdamda yaşanan problemler (yüzde 40) sektörün diğer önemli sıkıntıları olarak sıralandı. Ankete katılanların yüzde 23,3’ü mevzuat değişikliklerini, yüzde 21,7’si de gümrüklerde yaşanan problemleri sektörü olumsuz etkileyen diğer faktörler olarak gösterdi.
Sektördeki durgunluk ve belirsizlikler, yatırım iştahını da olumsuz etkiliyor. Anket sonuçlarına göre, önümüzdeki üç ayda yeni yatırım yapmayı planlayan üyelerin oranı yüzde 20 ile son dönemin en düşük seviyesinde kaldı. Üretici üyeler arasında yatırım yapmayı planlayanların oranı yüzde 13’e kadar geriledi. Dağıtıcı üyelerde ise bu oran yüzde 24,3 seviyesinde.
Üreticilerin 2024 ikinci çeyrek kapasite kullanım oranı ortalaması yüzde 75,22 olarak gerçekleşti. Bu oran, 2024’ün ilk çeyreğinde yüzde 77,33 seviyesindeydi. Yılın ikinci çeyreğinde üyelerin üretimi 2023 yılının aynı çeyreğine göre yüzde 2,17 oranında azaldı. İhracat tarafında da olumsuz bir tablo hakim. 2024 ikinci çeyrekte üyelerin ihracatı, 2023’ün aynı dönemine göre dolar bazında yüzde 1,3 oranında geriledi.
OSS Derneği Başkanı Ali Özçete, değerlendirmesinde tüketici taleplerindeki daralmanın beklentileri aştığını ve bunun sektör paydaşlarını tedirgin ettiğini belirtti. Nakit akışı sorunlarının da tahsilat problemlerini artırdığını ifade eden Özçete, kapasite kullanım oranlarındaki düşüşün geleceğe yönelik kaygıları artırdığını söyledi.
Özçete, “Kısa ve orta vadede tablolar kötümser olsa da sıfır araç satışlarında gerçekleşen pozitif oran uzun vade beklentilerini güçlü tutmaktadır” diyerek sektörün geleceğine dair umudunu koruduğunu belirtti. Ayrıca, döviz kurlarındaki stabilizasyon ve yedek parça fiyatlarındaki dengelenmenin, enflasyonla mücadelede olumlu sinyaller verdiğini ifade etti.
