Emeritus ne demek? Emeritus profesör ne anlama gelir?

Emeritus Nedir?

“Emeritus” terimi, Latince kökenli bir sözcüktür. Latince “emerere” fiilinin geçmiş zaman ortacı (past participle) olan “emeritus”, “hizmetini tamamlamış” anlamına gelir. Latince “e-” (dışarı, -den) öneki ve “merere” (hizmet etmek, hak etmek) kökünden oluşur. 17. yüzyılın başlarından itibaren “görev süresini tamamlamış, yeterli hizmeti vermiş” anlamında kullanılmaya başlanmıştır. Latince’de dişil karşılığı “emerita” (/ɪˈmɛrɪtə/) olsa da, İngilizce’de genellikle “emeritus” sözcüğü cinsiyet ayrımı gözetilmeksizin kullanılır. Bazı üniversitelerde cinsiyet-nötr bir terim olarak “emerit” de kullanılmaktadır.

Emeritus’un Akademik Bağlamdaki Kullanımı

Akademik dünyada “emeritus” (veya “emerita”), genellikle bir üniversite veya yükseköğretim kurumundan emekli olan ancak önceki unvanını kullanmaya devam etme hakkı verilen seçkin akademisyenler için kullanılan onursal bir unvandır. En yaygın kullanımı “profesör emeritus” (veya “emeritus profesör”) şeklindedir.

Bazı ülke ve kurumlarda bu unvan, belirli bir rütbede emekli olan tüm kişilere otomatik olarak verilirken, diğerlerinde emeklilik sırasında seçkin performans (genellikle araştırma alanında) gösteren kişilere seçici olarak verilen bir onur işareti olarak kalır.

 

Farklı Ülkelerdeki Uygulamalar

Amerika Birleşik Devletleri

ABD’de, genellikle bir eğitim kurumundan iyi durumda emekli olan, tipik olarak en az beş yıl görev yapmış bir “Professor of the Practice” veya “Professor in Residence” unvanına “Professor Emerita” veya “Professor Emeritus” unvanı verilebilir. Bazı üniversitelerde erkekler ve kadınlar için cinsiyet-nötr “Professor Emerit” unvanı da kullanılmaktadır.

Birleşik Krallık

Birleşik Krallık’ta, “Professorial Chair” unvanına sahip ve iyi durumda emekli olan akademisyenlere emeritus unvanı verilir. Sistemlerin çoğunda, bu unvan iyi durumda emekli olan tüm profesörlere verilirken, bazılarında özel bir karar veya oylama gerektirir.

Diğer Kullanımlar

Emeritus unvanı sadece akademik dünyada değil, dini kurumlarda (örneğin emekli piskoposlar için), iş dünyasında (şirket kurucuları veya uzun süre CEO olarak görev yapanlar için) ve hatta siyasi alanda da (ABD Senatosu’nda azınlık partisinden daha önce başkan pro tempore olarak görev yapmış senatörlere) kullanılmaktadır.

Türkiye’deki Karşılığı ve Uygulaması

Türkiye’de “emeritus profesör” terimi, “onursal profesör” anlamında kullanılmaktadır. Çeşitli nedenlerle emekli olan, ancak akademik çalışmalarını sürdüren kişilere verilen bir unvandır.

İstanbul Bilgi Üniversitesi gibi bazı Türk üniversitelerinde, Emeritus Profesörlük unvanı şöyle tanımlanmaktadır:

“Emeklilik yaşına gelmiş ancak bilgisi, birikimi, uluslararası saygınlığı ve ilişkileriyle daha çok uzun yıllar hem akademisyen, hem de öğrencilere yol göstermesi bir kazanım olacak hocalara tevdi edilen bir statüdür. Böylelikle, kıdemli bir profesörün ders yükü ile kısıtlanmaksızın, akademik yaşamlarını üniversitede sürdürmeleri, genç akademisyenler ve öğrencilerle daima birlikte olmaları, ofislerini muhafaza etmeleri, birikimleriyle üniversitenin gelişimine ışık tutmayı sürdürmeleri hedeflenmiştir.”

Related Posts

Önü açık 2 yıllık bölümler: Bu bölümler geleceğin meslekleri olarak adlandırılıyor

YKS sonuçları açıklandı ve tercih süreci başladı. Herkes gözünü popüler 4 yıllık bölümlere dikmişken, sessizce yükselen bazı 2 yıllık programlar dikkat çekiyor. İşte, önü açık 2 yıllık üniversite bölümleri…

Yapay zeka destekli gezi rehberine Portekiz’den ödül

Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Bilgisayar Mühendisliği öğrencisi Yusuf Yılmaz, yurt dışında yaşadığı sorunlardan yola çıkarak hazırladığı yapay zeka destekli gezi rehberi uygulamasıyla Portekiz’de katıldığı uluslararası yarışmada birincilik ödülü kazandı.

Grammy ödüllü caz sanatçısı Meshell Ndegeocello, İstanbul’da konser verdi

Grammy ödüllü caz sanatçısı Meshell Ndegeocello, İstanbul’da konser verdi

Taksim metrosu son durum 1 Temmuz 2025 || Taksim metrosu kapalı mı, açık mı, ne zaman açılacak?

İstanbul’un en yoğun ulaşım noktalarından biri olan Taksim Metro İstasyonu’nun 1 Temmuz 2025 tarihi itibarıyla son durumu, milyonlarca İstanbullu tarafından merak ediliyor! M2 Yenikapı-Hacıosman Metro Hattı’nın kalbi konumundaki Taksim İstasyonu ve F1 Taksim-Kabataş Füniküler Hattı, İstanbul Valiliği’nin aldığı kararlar doğrultusunda zaman zaman kapatılabiliyor. Peki, 1 Temmuz Taksim metrosu açık mı, kapalı mı? Taksim metrosu çalışıyor mu?

2025 DGS sınav giriş yerleri açıklandı mı? DGS sınava giriş belgesi nasıl alınır?

Dikey Geçiş Sınavı (DGS) için geri sayım başladı. Peki, 2025 DGS sınav giriş yerleri açıklandı mı? DGS sınava giriş belgesi nasıl alınır?

Paul Walker ve sokak yarışlarına dönüş: Hızlı ve Öfkeli 11 geliyor!

Paul Walker ve sokak yarışlarına dönüş: Hızlı ve Öfkeli 11 geliyor!